Επιθετικότητα

Οι εκδηλώσεις επιθετικής συμπεριφοράς (Επιθετικότητα) δεν αποτελούν ασυνήθιστο φαινόμενο. Όλοι γινόμαστε συχνά μάρτυρες ή θύματα τέτοιων εκδηλώσεων και ορισμένες φορές εμείς οι ίδιοι φερόμαστε με επιθετικό τρόπο.  Η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να κυμαίνεται από την μαζική βία ενός πολέμου ως τα καθημερινά περιστατικά λεκτικής ή συναισθηματικής επιθετικότητας.

Για να χαρακτηρίσουμε μια συμπεριφορά ως επιθετική θα πρέπει να συνυπάρχουν δυο βασικά στοιχεία.  Πρώτον, θα πρέπει να υπάρχει πρόθεση, δηλαδή το άτομα να πραγματοποιεί την συμπεριφορά σκόπιμα. Δεύτερον, θα πρέπει η συμπεριφορά να συνεπάγεται την πρόκληση βλάβης, να έχει δηλαδή αρνητικές συνέπειες για τον αποδέκτη της. Η επιθετικότητα συνεπώς ορίζεται ως η σκόπιμη πρόκληση βλάβης κάποιας μορφής σε άλλους, σωματικής ή ψυχολογικής ή υλικής βλάβης κ.λπ.

Τα αίτια της επιθετικότητας

Οι βιολογικές ερμηνείες βλέπουν την ανθρώπινη επιθετικότητα ως ένστικτο, θεωρούν δηλαδή ότι οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι. Κατά κάποιο τρόπο, από την φύση να φέρονται επιθετικά.  Σύμφωνα με την Φροϋδική θεωρία η ανθρώπινη επιθετικότητα οφείλεται στο εγγενές ένστικτο του θανάτου, το οποίο βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το ένστικτο της ζωής (Έρως).  Η εξελικτική προσέγγιση υποστηρίζει ότι έχει αναπτυχθεί εξελικτικά προκειμένου να διασφαλίζεται η επιβίωση και η αναπαραγωγή των ατόμων.

Οι κοινωνικές ερμηνείες και η υπόθεση ματαίωσης – επιθετικότητας  αναφέρει ότι η επιθετικότητα οφείλεται στη ματαίωση στόχων και στην εκτόνωση ψυχικής ενέργειας σε βάρος κάποιου άλλου ατόμου που λειτουργεί ως αποδιοπομπαίος τράγος. Η θεωρία κοινωνικής μάθησης και επιθετικότητας έρχεται να προσθέσει ότι η επιθετική συμπεριφορά μαθαίνεται μέσω της  έμμεσης εμπειρίας, μέσω άμεσης εμπειρίας της παρατήρησης και τη μίμηση της συμπεριφοράς άλλων ατόμων  και βασίζεται στις αρχές της συντελεστικής μάθησης και στην έννοια της ενίσχυσης.

Έλεγχος επιθετικότητας

Η επιθετικότητα όπως είδαμε πιο πάνω επηρεάζεται από βιολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες και από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Η σχέση μεταξύ επιθετικότητας και τιμωριών είναι αρκετά περίπλοκη. Οι τιμωρίες μπορούν να συμβάλουν στην αποτροπή οποιασδήποτε συμπροφοράς, και άρα τις επιθετικής συμπεριφοράς,. Από την άλλη πλευρά όμως οι ίδιες οι τιμωρίες είναι πράξεις επιθετικές και άρα μπορεί να αποτελέσουν πρότυπο επιθετικής συμπεριφοράς. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι ποινές – τιμωρίες μπορούν να περιορίσουν την επιθετικότητα  σε ιδανικές συνθήκες.

Τις περισσότερες φορές η επιθετική συμπεριφορά είναι προϊόν έντονων συναισθημάτων και ειδικότερα αποτέλεσμα θυμού. Όταν θυμώνουμε με κάποιον, έχουμε την τάση να φερθούμε επιθετικά. Παρόλο που το να κρατάμε το θυμό μέσα μας και να μην τον εξωτερικεύουμε μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για εμάς τους ίδιους. Υπάρχει σημαντική απόσταση μεταξύ της εξωτερίκευσης του θυμού και της εκτόνωσης του μέσω επιθετικής συμπεριφοράς. Ο θυμός μπορεί να εκτονωθεί εναλλακτικά «πολιτισμένα». Για παράδειγμα μπορούμε όταν θυμώνουμε να εκφράζουμε το συναίσθημα μας και να εξηγούμε τα αίτια του, είτε σε αυτόν που το προκάλεσε είτε σε κάποιον τρίτο. Τα ερευνητικά ευρήματα υποστηρίζουν τις ευεργετικές συνέπειες του να «ανοίγεται» κανείς και να εξωτερικεύει τα συναισθήματα του.

Μείωση θυμού

Ένας σημαντικός  παράγοντας που περιορίζει την ένταση και τις συνέπειες του θυμού είναι η συγγνώμη. Ο θυμός μειώνεται όταν το άτομο που προκάλεσε το συναίσθημα αναλάβει την ευθύνη και απολογηθεί.   Η επίδραση του θυμού στην επιθετική συμπεριφορά περιορίζεται επίσης όταν το άτομο έχει μάθει να μην αντιδρά επιθετικά ακόμα και όταν δέχεται άμεση πρόκληση. Όπως είπαμε η επιθετική συμπεριφορά μαθαίνεται και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μαθαίνεται και η μη επιθετική συμπεριφορά.

Σχεδόν σε καθημερινή βάση βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις οι οποίες μας ενοχλούν, μας εκνευρίζουν ή μας εξοργίζουν. Ο θυμός είναι απόλυτα φυσιολογικό συναίσθημα. Η έκφραση του μέσω επιθετικής συμπεριφοράς δεν συμβάλει στην διατήρηση ομαλών και αρμονικών σχέσεων με τους άλλους. Ωστόσο δεν γεννιόμαστε με την ικανότητα να εξωτερικεύουμε το θυμό με ήπιους και δημιουργικούς τρόπους. Στις  περισσότερες περιπτώσεις είναι ακριβώς εκείνα τα άτομα  που στερούνται τέτοιων κοινωνικών δεξιοτήτων που καταφεύγουν στην βία προκειμένου να επιλύσουν τις διαπροσωπικές διαφορές. Ένας τρόπος μύωσης της επιθετικότητας είναι το να εκπαιδευτούν τα άτομα στην εξωτερίκευση του θυμού μη ήπιο και πολιτισμένο τρόπο και στην  ικανότητα διαπραγμάτευσης και συμβιβασμού.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό με την Βιο– Νευροανάδραση  συμβάλει σημαντικά στην μείωση της επιθετικότητας.

 Για περισσότερες πληροφορίες μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας λύσουμε κάθε απορία στην μέθοδο τον τρόπο και το κόστος των θεραπειών στο email:aristomenis-nikolopoulos@hotmail.com ή στα τηλέφωνα του γραφείου μας 27215 51720 και 6946050769 ή στην σελίδα μας autosinidisia.gr