η εικόνα προωθεί στην αφίσα του προγράμματος ΕΠΑνΕΚ

Blog

Αυτοπραγμάτωση: Τι είναι και πως μπορούμε να την πετύχουμε σύμφωνα με τον Rogers

Αυτοπραγμάτωση: Τι είναι και πως μπορούμε να την πετύχουμε σύμφωνα με τον Rogers

Αυτοπραγμάτωση: Τι είναι και πως μπορούμε να την πετύχουμε σύμφωνα με τον Rogers

 Η ψυχολογία  είναι η  επιστήμη που μελετά  την ανθρώπινη  συμπεριφορά και αναζητά  τα αίτια της.  Επίσης οφείλει να διαθέτει διευρυμένα επιστημονικά όρια. Δεν πρέπει να αρκείται μόνο στην εξέταση της συμπτωματολογίας και, κατ’ επέκταση, στην εξεύρεση μεθόδων αντιμετώπισης αυτής. Η ψυχοθεραπεία δύναται και οφείλει να μεθερμηνεύεται σε αποτελεσματική παρέμβαση με σκοπό να βοηθά  το άτομο να βελτιώνει τις διαστάσεις της προσωπικότητάς του.  Να φτάνει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του σε όλη τη διάρκεια ζωής του. (Αυτοπραγμάτωση).

Ο Carl Rogers (1942), που θεωρείτε   από πολλούς ο «πατέρας» της συμβουλευτικής, θεωρεί σημαντικό παράγοντα την συμβουλευτική σχέση.  Η επιτυχημένη συμβουλευτική είναι μια σαφώς οργανωμένη και επιτρεπτική σχέση, που δίνει στον συμβουλευόμενο  τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτογνωσία, σε βαθμό που να μπορεί να κάνει θετικά βήματα προς την κατεύθυνση την οποία του έχει υποδείξει ο νέος του προσανατολισμός». Επίσης αναφέρει:  «Η συμβουλευτική συνιστάται σε μια σειρά άμεσων επαφών με το άτομο, σκοπός των οποίων είναι να του προσφέρουν βοήθεια ώστε να αλλάξει τις στάσεις του και την συμπεριφορά του».

Η φιλοσοφική καταγωγή της συμβουλευτικής ψυχολογίας ανάγεται στη  Σωκρατική διαλεκτική μέθοδο συζήτησης. Δεδομένου ότι ο Σωκράτης ήταν ένας φιλόσοφος, εστίαζε στην αναζήτηση και γνώση του εαυτού και ήταν ο πρώτος υποστηρικτής μια προσωποκεντρικής θεώρησης για τον κόσμο. Εμπνευστής της προσωποκεντρικής θεωρίας και ψυχοθεραπείας υπήρξε ο  Carl Rogers. Το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με τις ανθρωπιστικές θεωρίες  και πιο συγκεκριμένα με την  προσωποκεντρική θεωρεία.

Για τον Rogers, ο πυρήνας της φύσης μας είναι ουσιαστικά θετικός. Η βασική κατεύθυνση μας στρέφεται προς την αυτοπραγμάτωση. Η προσωποκεντρική θεωρία έχει πολλά κοινά με τον υπαρξισμό. Και οι δύο τονίζουν τη σπουδαιότητα της εμπειρίας για τον άνθρωπο και για το πώς ο ίδιος αντιλαμβάνεται . Ο υπαρξισμός αναδεικνύει την έννοια της προσωπικής ευθύνης και της ελεύθερης επιλογής στην ανθρώπινη συμπεριφορά, στοιχεία που τονίζει και ο Rogers.

Η θεωρεία

Η  θεωρία του είναι φαινομενολογική επειδή επιχειρεί  «να κατανοήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά από την άποψη του ίδιου του ατόμου. Προσπαθεί να παρατηρήσει τους ανθρώπους όχι όπως φαίνονται στους απέξω, αλλά όπως φαίνονται στον ίδιο τον εαυτό τους».( Combs &Snygg, 1959).  Σύμφωνα με την φαινομενολογική του θέση (1951), το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο με ένα μοναδικό τρόπο. Αυτή η αντίληψη συνιστά το πεδίο φαινομένων του ατόμου. Τα άτομα αντιδρούν στο περιβάλλον ανάλογα με τον τρόπο που το αντιλαμβάνονται . Αυτό το περιβάλλον μπορεί να αντιστοιχεί ή όχι στον ορισμό που δίνει για το περιβάλλον ένας πειραματιστής.

Το πεδίο των φαινομένων του ατόμου περιλαμβάνει τόσο τις ασυνείδητες όσο και τις συνειδητές αντιλήψεις, αυτές για τις οποίες  έχει επίγνωση και για αυτές για τις οποίες δεν έχει. Οι σημαντικότερες συνιστώσες της συμπεριφοράς , ιδιαίτερα στους υγιείς ανθρώπους, είναι οι συνειδητές ή αυτές που μπορούν να γίνουν συνειδητές. Αν και το πεδίο φαινομένων αποτελεί βασικά ιδιωτικό κόσμο του ατόμου, μπορούμε να επιχειρήσουμε να αντιληφθούμε τον κόσμο όπως φαίνεται στα άτομα. Να δούμε τη συμπεριφορά μέσα από τα δικά τους μάτια και με το ψυχολογικό νόημα που έχει γι αυτά.

Ο Rogers θεωρεί ότι το ψυχολογικά προσαρμοσμένο άτομο είναι αυτό που βρίσκεται σε πρόοδο, σε εξέλιξη. Ένα άτομο που συνεχώς αλλάζει και προσαρμόζει τη συμπεριφορά του επαρκώς σε νέες καταστάσεις. Το άτομο αυτό ο Rogers το αποκαλεί πρόσωπο σε πλήρη λειτουργία.  Η ιδέα του πλήρως ενεργοποιημένου προσώπου είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας του Rogers να σκιαγραφήσει  την εικόνα του ανθρώπου που θα αναδυόταν εάν η θεραπεία ήταν απόλυτα επιτυχής. Ο ίδιος στη συνέχεια ανέπτυξε και μια θεωρία για το πλήρως ενεργοποιημένο πρόσωπο (Μαλικιώση- Λοΐζου, 1980).

Συμβουλευτική ψυχολογία

Η συμβουλευτική ψυχολογία αποτελεί την εξειδίκευση της ψυχολογίας που διευκολύνει τη δια βίου προσωπική και διαπροσωπική λειτουργικότητα.  Εστιάζοντας σε συναισθηματικές, κοινωνικές, επαγγελματικές, εκπαιδευτικές, αναπτυξιακές ανησυχίες, καθώς και σε προβλήματα που συνδέονται με την υγεία.

Το ενδιαφέρον του Rogers εστιαζόταν στη διεργασία της ψυχοθεραπείας και η θεωρία του για την προσωπικότητα αποτελεί συνεπακόλουθο του για την θεραπεία. Αντίθετα με την έμφαση που δίνει η ψυχανάλυση στις ενορμήσεις, στα ένστικτα, στο ασυνείδητο, στη μείωση της έντασης και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα κατά τα πρώτα χρόνια, η φαινομενολογική προσέγγιση δίνει έμφαση στην αντίληψη στα συναισθήματα, στην υποκειμενική αυτοαναφορά, στην αυτοπραγμάτωση και στη διεργασία της αλλαγής.

Η σημαντική έννοια στη θεωρία του  Rogers για την προσωπικότητα είναι ο εαυτός. Ο Freud θεωρούσε τα βασικά συστατικά της προσωπικότητας σχετικά αμετάβλητα και σταθερά και ανέπτυξε μια περίπλοκη θεωρία για τη δομή της προσωπικότητας. Ο Rogers έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην αλλαγή της προσωπικότητας, ενώ χρησιμοποίησε ελάχιστες δομικές έννοιες στη θεωρία του.

Ο Freud έβλεπε το άτομο ως ενεργειακό σύστημα, έτσι διατύπωσε μια θεωρία για τις δυναμικές του ανθρώπου προκειμένου να εξηγήσει πως αποδεσμεύεται, μετασχηματίζετε ή εμποδίζεται αυτή η ενέργεια. Ο Rogers έβλεπε το άτομο ως κινούμενο προς τα εμπρός. Κατά συνέπεια, είχε την τάση να δίνει έμφαση όχι στις πλευρές της συμπεριφοράς που στοχεύουν στη μείωση της έντασης αλλά στην αυτοπραγμάτωση .  Ο οργανισμός έχει μια βασική τάση, αγωνίζεται να πραγματώσει, να διατηρήσει και να ενισχύσει το σύνολο των εμπειριών του» (Rogers, 1951).

Eννοια της αυτοπραγμάτωσης

Η έννοια της αυτοπραγμάτωσης αφορά την τάση του οργανισμού να εξελιχθεί από μια απλή οντότητα σε μια σύνθετη, να μεταβεί από την εξάρτηση στην ανεξαρτησία, από τη σταθερότητα και την ακαμψία σε μια διαδικασία αλλαγής και ελεύθερης έκφρασης. Η έννοια περιλαμβάνει την τάση του ατόμου να ελαττώσει τις ανάγκες  ή την ένταση. Τονίζει την ευχαρίστηση και την ικανοποίηση που αντλούνται από δραστηριότητες που ενισχύουν τον οργανισμό.

Πιο αποφασιστικής σημασία για την θεωρία  και την έρευνα υπήρξε η έμφαση που έδωσε στην αυτοσυνέπεια και τη συμφωνία του εαυτού με την εμπειρία . Σύμφωνα με τον Rogers, ο οργανισμός λειτουργεί για να διατηρήσει τη συνέπεια μεταξύ των αντιλήψεων για τον εαυτό μας και τη συμφωνία των αντιλήψεων τον εαυτό μας και των εμπειριών: «οι περισσότερες μορφές συμπεριφοράς που υιοθετεί ο οργανισμός είναι εκείνες οι συνέπειες με την έννοια του εαυτού μας» (Rogers,1951).

Καθώς αναδύεται η επίγνωση του εαυτού, το άτομο αναπτύσσει την ανάγκη για θετική εκτίμηση. Ο  Rogers εξηγεί ότι θετική εκτίμηση είναι οι θετικές στάσεις απέναντι σε ένα άλλο πρόσωπο – στάσεις ζεστασιάς, φροντίδας, αγάπης, ενδιαφέροντος και σεβασμού (Rogers, 1961). Η θετική εκτίμηση είναι ανταποδοτική. Με την έννοια ότι όταν το άτομο διακρίνει στον εαυτό του την τάση να ικανοποιεί την ανάγκη κάποιου άλλου για θετική εκτίμηση. Ικανοποιεί ταυτόχρονα και την δική του ανάγκη για θετική εκτίμηση. Στενά συνδεμένη με την ανάγκη για θετική εκτίμηση. Είναι η ανάγκη για θετική αυτοεκτίμηση, η οποία αφορά τις θετικές στάσεις που έχει το άτομο απέναντι στον εαυτό του. Η ανάγκη για αυτοεκτίμηση  αναπτύσσεται ως μια μαθημένη ανάγκη. Προκύπτει από τη συσχέτιση των προσωπικών εμπειριών και της ικανοποίησης ή ματαίωσης της ανάγκης για θετική εκτίμηση (Rogers,1959).

Συμβουλευτική διαδικασία

Βασικός στόχος της προσωποκεντρικής θεραπείας είναι να βοηθηθεί ο πελάτης να γίνει ένα άτομο με πλήρη λειτουργικότητα. Αυτό θα επιτευχθεί αν αποκτήσει θετική γνώμη για τον εαυτό του. Να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει την ασυμφωνία μεταξύ των εμπειριών και της αυτοαντίληψης του. Να απελευθερωθεί από τους μηχανισμούς άμυνας που χρησιμοποιεί.

Απαραίτητη προϋπόθεση για όλα αυτά είναι να υπάρχει μια θετική και θερμή σχέση ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Η θετική σχέση συμβουλευτική σχέση θεωρείται το πιο σημαντικό στοιχείο της πορείας της ψυχοθεραπείας. Ο πελάτης θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι ο ψυχοθεραπευτής διαθέτει και δείχνει ενσυναίσθηση, κατανόηση, αυθεντικότητα και άνευ όρων αποδοχή. Για να μπορέσει να προχωρήσει στην αλλαγή συμπεριφοράς.

Ενσυναίσθηση

Ως ενσυναίσθητη κατανόηση ο Rogers ορίζει την ικανότητα του συμβουλευτικού ψυχολόγου να κατανοεί τον κόσμο του πελάτη έτσι όπως εκείνος τον βλέπει.  Αυτή η μοναδική επικέντρωση της θεραπείας στην τωρινή φαινομενολογική εμπειρία του πελάτη είναι και το νόημα του όρου πελατοκεντρική (  Rogers,1959).

Ως αυθεντικότητα νοείται η ικανότητα του συμβούλου να έχει επίγνωση των προσωπικών εσωτερικών του εμπειριών. Παρακολουθεί και προσπαθεί να κατανοήσει τις εμπειρίες του πελάτη του, και να τους επιτρέπει να φαίνονται στη συμβουλευτική σχέση.

Η άνευ όρων αποδοχή αναφέρεται στον σεβασμό που πρέπει να αισθάνεται ο σύμβουλος για τον συμβουλευόμενο. Αυτός ο σεβασμός δεν μπορεί να εξαρτάται από διαφόρους όρους, αλλά να είναι απεριόριστος. Η στάση αυτή δείχνει αποδοχή της ατομικότητας του πελάτη.

Η αναγνώριση των τριών αυτών απαραίτητων θεραπευτικών χαρακτηριστικών του συμβουλευτικού ψυχολόγου αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες συνεισφορές της προσωποκεντρικής προσέγγισης στην ψυχολογική θεωρία και θεραπεία.

Η κατάκτηση της Αυτογνωσίας και η Αυτοπραγμάτωση του δυναμικού του ατόμου, επιφέρει μόνιμα και εντυπωσιακά οφέλη. Όπως αύξηση του επιπέδου αντίληψη των συναισθημάτων που νιώθει. Επίσης να  αντιλαμβάνεται αυτόματα που πατάει, πως πατάει και που βρίσκεται. Να προσαρμόζεται αβίαστα σε όποια κατάσταση θέλει και να δρα αβίαστα χωρίς τύψεις ή ενοχές. Συμπεριλαμβάνοντας παράλληλα τις ανάγκες του εαυτού του, να νιώθει το άτομο ότι είναι  κοινωνικά χρήσιμο και τέλος να βιώνει καθημερινά την ύπαρξη του.

Για όποια απορία ή συζήτηση μαζί μας μην διστάσετε να το κάνετε. Θα σας απαντήσουμε το συντομότερο δυνατόν.
email: arisτomenis-nikolopoulos@hotmail.com  ή στο τηλ του γραφείου μας 27215 51720 και στην σελίδα μας autosinidisia.gr

Leave a comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Μάθετε περισσότερα

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα οριστεί σε "επιτρέπει cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Αποδοχή" παρακάτω, στη συνέχεια, σας ζητάμε να ακολουθήσετε αυτό.

Close