Νευρωσική βουλιμία

Τα άτομα με νευρωσική βουλιμία είναι είναι αυτά που έχουν έντονο άγχος και ένταση, τα οποία προκύπτουν από μία ψυχαναγκαστική ενασχόληση με το φαγητό και έναν κατακλυσμιαίο φόβο παχυσαρκίας. Ωστόσο, οι σκέψεις και τα συναισθήματα που αναπτύσσουν ως αποτέλεσμα του άγχους υποκύπτουν σε αυτό (άγχος), όταν παρορμητικά καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες φαγητού. 

Ο Βουλιμικός κύκλος μπορεί να αρχίσει με ένα συναίσθημα έντασης ή ευερεθιστότητας, το οποίο συνοδεύεται από ισχυρή παρόρμηση για φαγητό. Καθώς τα άτομα έχουν ανεπαρκή αυτοέλεγχο, ενδίδουν και επιδίδονται σε υπερφαγία, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Αν και υπερφαγία παρέχει μία άμεση αίσθηση ανακούφισης από το υψηλό άγχος, σύντομα παίρνουν τη θέση της συναισθήματα ενοχής, συνοδευόμενα από συναισθήματα υπερβολικού κορεσμού και κατάθλιψης. Καθαρτήριες πράξεις (εμετός, καθαρτικά, υπερβολική άσκηση) εξορκίζουν το φαγητό και την ενοχή και αποκαθιστούν μία αίσθηση ελέγχου.  

Ο βουλιμικός κύκλος ξεκινά από τη α) σκέψη β)άγχος γ)δίαιτα και σκέψη για φαγητό, δ) υπερφαγία ε)ενοχικές σκέψεις στ)κάθαρση και ζ)φόβο για παχυσαρκία και διαστρεβλωμένη αντίληψη του σώματος. 

Η εμφάνιση διαταραχών διατροφής έχει αυξηθεί σταθερά την τελευταία 30ετία. Σημαντικές αυξήσεις στη δυσαρέσκεια για το σώμα έχουν αναφερθεί, καθώς το βάρος για την ιδανική γυναίκα στα ΜΜΕ μειώνεται και είναι οι άντρες εκδηλώνουν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη σωματική τους εμφάνιση. Το 1980 περίπου το 25% των γυναικών εξέφραζαν ανησυχίες για την εικόνα του σώματός τους ενώ 25 χρόνια αργότερα το ποσοστό αυτό είχε υπερδιπλασιαστεί και σήμερα απασχολεί ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά όσο μικρότερες ηλικίες έχουν ερωτηθεντες κορίτσια ή αγόρια. Οι επιδράσεις από τους συνομηλίκους, την οικογένεια και τα ΜΜΕ αύξησαν τη δυσαρέσκεια για το σώμα τους εφήβους, οι οποίοι προσπαθούν να προσαρμοσούν το σωματότυπό τους  στην εικόνα του ιδανικού σώματος, που έχουν δημιουργήσει με βάση πολιτισμικά ιδεώδη. 

Οι γνωστικές διαστρεβλώσεις είναι εμφανείς στις εργασίες σκέψεις των ατόμων με διατροφικές διαταραχές. Οι τάσεις για αρνητικές εκτιμήσεις και για ψυχαναγκαστική ενασχόληση με το φαγητό είναι τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτού του τρόπου σκέψης. Συμπεριφορικα, ο κύκλος της ανορεξίας και ο κύκλος της βουλιμίας παρέχουν αρνητική ενίσχυση και αυτόδιαιωνιζονται. Ο ρολος του αρνητικού συναισθήματος στις διαδικασίες σκέψης και της αυτοεκτίμησεις που οδηγούν σε κινδύνους ή προστατευτικούς παράγοντες.

Αντιμετώπιση

Οι προσεγγίσεις της γνωστικής συμπεριφοριστικής θεραπείας προσπαθούν να τροποποιήσουν τον  δυσπροσαρμοστικό τρόπο σκέψης, όπως τη σύνδεση της αυτοεκτίμησης με την δυσαρεσκεια για την εικόνα του σώματος και την εμπλοκή σε συμπεριφορές δίαιτας, ως αποτέλεσμα. Στο μοντέλο αυτό, η δίαιτα (στέρηση τροφής) τελικά επιταχύνει την υπερφαγία, για να αποκατασταθεί η έλλειψη θερμίδων και καταλήγει σε συναισθήματα ενοχής, ντροπής και απώλεια της αυτοεκτίμησης.  Άλλη εκδοχή που μπορεί να οδηγηθεί το άτομο σε βουλιμικές συμπεριφορές είναι μία απόπειρα να ξεφύγουν από την αρνητική διάθεση. Επίσης τα άτομα με νευρική βουλιμία έχουν μία τάση να αποφεύγουν να πληγωθούν (αποφεύγουν τις αλλαγές και τις καταστάσεις που απειλούν την αυτοεκτίμηση) καθώς και τις αρνητικές διαθέσεις. 

Όλα αυτά συνήθως είναι αποτέλεσμα ενός ιστορικού αρνητικών εμπειριών συνήθως ( οικογενειακές συγκρούσεις, αγχώδης προσκόλληση) και τις τάσεις να προβαίνουν σε αρνητικές αυτοεκτίμησεις (διάφορα εαυτού- ιδανικού), είναι λίπος προετοιμασμένα για επαρκείς διαπροσωπικές σχέσεις. Αντιμέτωπα με το φόβο της εγκατάλειψης και της απόρριψης, τα άτομα με νευρική βουλιμία είτε υποκύπτουν είτε αποσύρονται. Στην περίπτωση αυτή, όποιο παρορμητικός τύπος νευρωσικης βουλιμίας μπορεί να περάσεις την επίθεση και να στραφεί εναντίον της διαπροσωπικής σχέσης. 

Υπάρχουν τρία ακραία γνωστικά στυλ που χρησιμοποιούν συνήθως τα άτομα με νευρωσικη βουλιμία για να ρυθμίζουν τις αρνητικές διαθέσεις και τις αρνητικές αυτοεκτιμήσεις (αυτό-αντιφάσεις): αυτοέλεγχος, αυτό επίθεση και αυτό παραμελήση. 

Η ενίσχυση κινήτρων η κανονικοποίηση της διατροφής και των συναφών δεξιοτήτων έχουν ως στόχο την πρωτογενή πρόληψη ( εστίασε στη μείωση των κινδύνων και ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων) ή τη δευτερογενή πρόληψη (προγράμματα που εστιάζονται στην πρωιμή αναγνώριση). Η άσκηση της κριτικής σκέψης και η συνειδητοποίηση των μηνυμάτων πού λαμβάνουμε καθημερινά σχετικά με την εικόνα του σώματος φαίνεται να είναι επιτυχημένα συστατικά ώστε το άτομο να ξεφύγει από αυτόν τον βουλιμικό κύκλο.

Για περισσότερες πληροφορίες μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο email: autosinidisia@gmail.com ή στα τηλέφωνα του γραφείου μας 27215 51720.

Με εκτίμηση
Αριστομένης Νικολόπουλος
Ψυχολόγος / ψυχοθεραπευτής