Γιατί ο εγκέφαλός χρειάζεται ξεκούραση

Ορισμένες ζωτικές λειτουργίες του εγκεφάλου απαιτούν διακοπή λειτουργίας. Όπως και το σώμα,  χρειάζεται ξεκούραση και ανάκαμψη.

Οι εργασιακές και κοινωνικές υποχρεώσεις μας κάνουν να αντιμετωπίζουμε τους εαυτούς μας σαν μηχανές. Γεμίζουμε το χρόνο μας δουλεύοντας υπερβολικά και κάνουμε ότι κάνουμε σε υπερθετικό βαθμό.  Στην μέρα μας δίνουμε στον εγκέφαλο μας  ό, τι έχει απομείνει, ο χρόνος που ξοδεύεται στο ντους ή προσπαθεί να αποκοιμηθεί τη νύχτα μπορεί να είναι τα μόνα υπόλοιπα της ημέρας που το μυαλό τους είναι εντελώς ελεύθερο να περιπλανηθεί.

Αυτά δεν  αποτελούν  πρόβλημα. Σε τελική ανάλυση, γιατί να  σπαταλάμε χρόνο να μην κάνουμε  τίποτα όταν θα μπορούσαμε να κάνουμε  κάτι διασκεδαστικό ή παραγωγικό; Εφ ‘όσον απασχολείτε το μυαλό  με (κυρίως) περιεχόμενο υψηλής ποιότητας, ποια είναι η ζημιά;

Η λειτουργία της μάθησης είναι εξαιρετικά σαφής. Για να μάθουμε κάτι καλά, πρέπει να το μελετήσετε για λίγο και μετά να κάνετε ένα διάλειμμα. Αυτό δεν γίνεται και στα σχολεία;  Μάθημα 45 λεπτά και διάλειμμά  πεντάλεπτό ή δεκάλεπτο.

Οι έρευνες πάνω στην μάθηση δείχνουν ότι οι άνθρωποι διατηρούν τις νέες πληροφορίες καλύτερα όταν τους δοθεί χρόνος για να κωδικοποιήσουν και να ενοποιήσουν. Ακόμα και εκτός των πλαισίων της μελέτης, κάνοντας μικρά διαλείμματα μετά την λήψη νέου υλικού, είτε πρόκειται για ένα άρθρο ειδήσεων είτε για ένα σημαντικό email, φαίνεται να βοηθά τον εγκέφαλό να αναλύσει και να απομνημονεύσει αυτό που μόλις μάθατε.

Ο εγκέφαλος χρειάζεται ελεύθερο χρόνο για να επεξεργαστεί νέες πληροφορίες και να τις μετατρέψει σε κάτι πιο μόνιμο. Πόσος ελεύθερος χρόνος; Αυτο εξαρταται. Λίγα λεπτά, πέντε έως 15, είναι αρκετά για να βοηθήσουν τη μάθηση. Ο χρόνος που χρειάζεται ένα μυαλό για να κατασκευάσει μια ανθεκτική μνήμη ποικίλλει πιθανώς από το ένα άτομο στο άλλο και εξαρτάται επίσης από την πολυπλοκότητα του τι προσπαθούμε να μάθουμε.

Ο  χρόνος διαλείμματος  πιθανότατα βοηθά επίσης στην ανάπτυξη νοητικών διαδικασιών που είναι πολύ πιο περίπλοκες από την αποθήκευση και ανάκτηση μνήμης.

Όταν ο εγκέφαλός βομβαρδίζεται με νέα ερεθίσματα ή πληροφορίες, μπορεί να αγωνιστεί να δημιουργήσει σκοπιμότητα και νόημα. Μπορεί το άτομο να αισθάνεστε χωρίς στόχο  ή χειρότερα το χάσιμο του ελέγχου (πανικό)ι. Σύνδεσή άγχους (δημιουργικού)  και αποσύνδεση με την αίσθηση του τι είναι πραγματικά αληθινό;

Τα μικρά αυτά διαλείμματα φαίνεται να διευκολύνουν  τη δημιουργικότητα και την επίλυση προβλημάτων. Η «χαλάρωσης»  του εγκεφάλου μπορεί να έχει αξία από μόνη της. Πόσες φορές μπορεί να ξεχάσουμε κάτι που θέλουμε να πούμε και  μόλις προχωρήσουμε σε ένα άλλο διανοητικό έργο. Αυτό που θέλαμε να πούμε ή να κάνουμε έρχεται  στο «μυαλό» μας έρχεται στη σκέψη μας αργότερα.

Κατά την διάρκεια της αδράνειας ασυνείδητες διαδικασίες συνεχίζονται κατά τη διάρκεια της χαλάρωσης, και οι ιδέες που παράγουν αυτές οι διαδικασίες στη συνέχεια εισχωρούν στο συνειδητό.

Είναι επίσης πιθανό ότι η στέρηση του εγκεφάλου από τον ελεύθερο χρόνο καταπνίγει την ικανότητά του να ολοκληρώνει αυτήν την ασυνείδητη εργασία.  

Τα «μη απαιτητικά» καθήκοντα που δεν απαιτούν πολλή διανοητική δέσμευση φαίνεται να είναι καλύτερα στην ανάπτυξη «παραγωγικής» χαλάρωσης στο μυαλό. Δραστηριότητες όπως μια βόλτα σε ένα ήσυχο μέρος, το πλύσιμο των πιάτων, δουλειές που μπορεί να γίνουν με τα χέρια ή το σώμα, αλλά που δεν απαιτούν πολλά από τον εγκέφαλό μας.

Ενώ ένας περιπλανώμενος νους μπορεί να γλιστρήσει σε κάποιες δυσάρεστες και ανθυγιεινές καταστάσεις αμφιβολίας, αυτό δεν σημαίνει ότι ο αποκλεισμός αυτών των σκέψεων με συνεχή απόσπαση της προσοχής είναι ο τρόπος να ξεπεραστούν ή να ξεχαστούν. Η  ισορροπία ανάμεσα στο να ασχολούμαστε  με το παρόν και να αφήσουμε το μυαλό μας  να περιπλανηθεί,  να κάνουμε  θετικές σκέψεις και να φανταστούμε εμπόδια που μπορούν να ξεπεραστούν.

Μπορεί να μην υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος που μπορείτε να δεσμεύσετε για την ψυχική ελευθερία.  Αλλά αν αισθάνεστε ότι χρειάζεται αυτό το χρόνο  για να απαλλαχτείτε από  πηγές που προκαλούν ψυχική διέγερση, αυτό είναι ένα καλό σημάδι. Το σώμα σας, σας ζητά να  δώσετε στον εγκέφαλό σας περισσότερο ελεύθερο χρόνο

Για όσους από εσάς ο διαλογισμός σας ακούγεται δύσκολός ή άγνωστος ξεκινήστε να κάνετε έναν περίπατο 15 λεπτών χωρίς περισπασμούς κάθε μέρα. Μπορεί να βρείτε τις αλλαγές που αναζητάτε.

Για περισσότερες πληροφορίες μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο email: autosinidisia@gmail.com ή στα τηλέφωνα του γραφείου μας 27215 51720.

Με εκτίμηση
Αριστομένης Νικολόπουλος
Ψυχολόγος & Επαγγελματικός Σύμβουλος