Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας

Ναρκισσιστικά στοιχεία έχουμε όλοι στην προσωπικότητά μας και αποτελούν μία από τις βασικές προϋποθέσεις δημιουργίας μιας συγκροτημένης και αποδεκτής εικόνας εαυτού και της δυνατότητάς μας να αγαπάμε τον εαυτό μας και, κατ΄ επέκταση, τους άλλους. Σε μια ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, όμως, κυριαρχεί μια υπερδιογκωμένη εικόνα εαυτού και ένα μη ρεαλιστικό αίσθημα μεγαλείου και προσωπικής υπεροχής.

Κυρίαρχα χαρακτηριστικά των ατόμων που πάσχουν από ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας είναι η αίσθηση της μοναδικότητας και του μεγαλείου του ατόμου και, γενικά, η μεγαλοποιημένη αίσθηση της προσωπικής αξίας. Επειδή πιστεύουν ότι είναι μοναδικοί και ιδιαίτεροι άνθρωποι, περιμένουν από τους άλλους ανάλογη, ειδική μεταχείριση και θεωρούν ότι έχουν ιδιαίτερα δικαιώματα. Οι σχέσεις τους με τα άλλα άτομα επηρεάζονται αρνητικά από τις πεποιθήσεις που έχουν για τον εαυτό τους. Είναι φιλόδοξα άτομα και διεκδικούν την απόκτηση φήμης και την επιτυχία, εκμεταλλευόμενοι τους άλλους με την επίδειξη προσποιητής συμπάθειας για την εξυπηρέτηση των στόχων τους.

Επιδημιολογία

Η ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας εμφανίζεται σε ποσοστό 1% στο γενικό πληθυσμό και κυμαίνεται σε ποσοστά από 2% έως 16% στον κλινικό πληθυσμό. Συχνότερα απαντάται στους άνδρες.

Αιτιολογία

Ως αιτιολογικός παράγοντας για την εμφάνιση της ναρκισσιστικής διαταραχής της προσωπικότητας έχει προταθεί η ανεπαρκής φροντίδα και αποδοχή του παιδιού από τους γονείς του κατά την παιδική ηλικία, η οποία έχει ως αποτέλεσμα αυτό να την αναζητά απεγνωσμένα συνεχώς από τους άλλους ανθρώπους. Μια άλλη υπόθεση προτείνει ότι η διαταραχή είναι ίσως αποτέλεσμα της υπερβολικής έμφασης που έδωσαν οι γονείς στις ικανότητες και στα ταλέντα του παιδιού κατά την παιδική του ηλικία, καθώς επίσης και στις μεγάλες προσδοκίες που είχαν από αυτό. Ίσως αυτή η υπόθεση να εξηγεί και το γιατί η ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας παρατηρείται συχνότερα στα πρωτότοκα παιδιά και στα μοναχοπαίδια.

Διαγνωστικά κριτήρια

1) Το άτομο διακρίνεται από μια αίσθηση σπουδαιότητας για τον εαυτό του.

2) Χαρακτηρίζεται από έντονη ενασχόληση με φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης και εξυπνάδας.

3) Απαιτεί υπερβολικό θαυμασμό από τους άλλους και έχει μια αίσθηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων έναντι των άλλων.

4) Το άτομο πιστεύει ότι είναι μοναδικό και μόνο από τα μοναδικά άτομα μπορεί να γίνει κατανοητό.

Αντιμετώπιση

Εάν κάποιος που διαβάζει το κείμενο συνειδητοποιήσει ή ήδη γνωρίζει ότι πάσχει από αυτήν την διαταραχή το καλύτερο είναι να απευθυνθεί σε ψυχολόγο ψυχοθεραπευτή. Η θεραπεία πραγματοποιείται με ψυχοθεραπεία.

Η άρνηση της πιθανότητας ύπαρξης οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκειας στους ίδιους καθιστά τη διάθεση των ατόμων με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας για αναζήτηση βοήθειας πολύ δύσκολη, για το λόγο αυτό, η ψυχική τους κατάσταση επιδεινώνεται, όπως είναι φυσικό, με την πάροδο του χρόνου, καθώς μειώνονται οι δυνατότητες ναρκισσιστικής ανατροφοδότησης και επιβεβαίωσής τους.

Η αίσθησή τους πως υπερέχουν των πάντων αποδυναμώνει και αυτή από την πλευρά της το κίνητρό τους για αναζήτηση βοήθειας καθώς θεωρούν πως μόνο μια αυθεντία μπορεί να βοηθήσει ένα τόσο προικισμένο άτομο όπως είναι αυτοί.

Μια θεραπευτική στάση αποδοχής, παντελούς απουσίας ακόμα και της ελαχιστότατης αμφισβήτησης ή ανταγωνισμού, σε συνδυασμό με μια αυθεντική συναισθαντικότητα, αποδοχή και ευαισθησία από την πλευρά του θεραπευτή αποτελούν την καλύτερη εγγύηση για την εγκαθίδρυση μιας θεραπευτικής συμμαχίας προς όφελος του θεραπευόμενου.

Για όποια απορία ή συζήτηση μαζί μας μην διστάσετε να το κάνετε, θα σας απαντήσουμε το συντομότερο δυνατόν.  email: arisτomenis-nikolopoulos@hotmail.com  ή στο τηλ του γραφείου μας 27215 51720.

Αριστομένης Νικολόπουλος

Ψυχολόγος